Günümüzde stres birçok kişi için oldukça önemli sorunlar
arasındadır. Özellikle de çağın gerekleri arasında kaçınılmaz bir hale
gelmiştir. Peki tam olarak stres
nedir, nasıl başa çıkılır? Stres vücudun birçok uyarıcıya karşı verdiği
tepkileri ifade etmektedir. Bir diğer ifadeyle ise stres vücudun hissettiği
baskı ve gerginlik durumudur. Vücudun uyum sağlaması ya da tepki vermesi
gereken bir durumda vücudun gösterdiği reaksiyonlardır. Peki bu tepkiler yani aşırı
stres belirtileri nelerdir? Stresin pek çok boyutta belirtileri olabilir.
Bunlar; fiziksel belirtiler, zihinsel belirtiler, duygusal belirtiler ve sosyal
belirtiler olarak ayrılabilir.
1.
Fiziksel Belirtiler
Nefes darlığı, ellerde ve ayaklarda titreme, uyku düzeninde
dengesizlikler, baş ağrıları, sese ve ışığa aşırı duyarlılık, mide ağrısı,
çarpıntı, bitkinlik hissi, aşırı terleme, tuvalet ihtiyacının sıklığı, ağız ve
boğazda aşırı kuruluk hissi, aşırı yemek yeme isteği ya da iştah kaybı, boyun
ve sırt bölgelerinde ağrı ve menstrual düzensizlikler.
2.
Zihinsel Belirtiler
Olumsuz durumlar üzerinde fazla durmak, çevreye olan ilgi ve
özenin azalması, sosyal yaşamın azalması, karar vermede güçlük çekmek, zihinsel
yorgunluk, kafa karışıklığı, konsantrasyon bozukluğu, dikkatin azalması, hafıza
zayıflığı, matematiksel işlemlerde zayıflığın başlaması, sorunlara karşı
duyarsızlık, aklın sürekli başka işlerle meşgul olması gibi durumlar zihinsel
belirtiler arasındadır.
3.
Duygusal Belirtiler
Huzursuzluk, kaygı bozukluğu, gerginlik, durgunlaşma, kayıtsızlık,
ani öfke patlamaları, sinir krizleri, duygusal açıdan kırılganlık, kişinin
kendini değersiz ve yetersiz görmesi, özgüven zayıflığı ve alınganlığın artması
gibi durumlar duygusal belirtilere örnektir.
4.
Sosyal Belirtiler
İnsanlara karşı güvensizlik hissi, olaylara ve insanlara karşı
güvensizlik hissi, randevulara gitmemek ya da randevuları unutmak, insanlarda
kusur aramak, suçu başkalarında aramak, fazla savunmacı ve korumacı bir tutum
içerisinde olmak, rencide edici konuşmalar yapmak, insanlarla küs olmak gibi
durumlar sosyal belirtiler arasında yer almaktadır.
Stresle
Başa Çıkmanın Yolları
Stresle başa çıkabilmek için öncelikle stresin kaynağının ne
olduğu tespit edilmelidir. Kişi özellikle bazı zamanlarda ya da bazı durumlarda
stresli oluyorsa bunlar üzerinde durulmalıdır. Bu sayede stresle başa çıkmak
daha kolay ve hızlı olacaktır. Peki stresle
başa çıkmanın yolları nelerdir?
·
Düzenli olarak egzersiz yapmak stresi azaltmaya ve rahat
hissetmeye yardımcı olabilecektir.
·
Stres seviyesinin oldukça yoğun olduğu dönemlerde işten izin
almak, seyahate çıkmak ya da iyi hissettiren insanlarla vakit geçirmek faydalı
olabilir.
·
Sürekli olarak geçmişteki olayları ve kişileri düşünmek
dolayısıyla anı kaçırmak hayattan alınan keyfi büyük oranda azaltacaktır. Bu
nedenle olumlu yönlere, başarılara odaklanmak önemlidir.
·
Stres seviyesinin arttığı zamanlarda; ailenizden,
arkadaşlarınızdan ya da uzman bir görüşten destek almak gerekebilir.
·
Önemli kararlar almak stresi azaltır. Çünkü zihin bu karara
yoğunlaştığından olumsuz düşüncelerle kafasını meşgul etmeyecek ve bu da
stresin azalmasına neden olacaktır.
·
İstemediğiniz bir şeyi yapmamalı ve hayır diyebilmelisiniz.
·
Belirsiz durumlardan uzaklaşmak stresi ciddi oranda azaltacaktır.
Örneğin borsaya yatırım yapmak bile başlıca stres sebeplerinden biridir.
·
İlginizi sürekli diri tutacak bir aktivite ile uğraşmaya özen göstermelisiniz.
·
Stresle başa çıkabilmenin yollarını öğreten eğitimler alabilir,
videolar izleyebilir ya da kitaplar okuyabilirsiniz.
·
Hayatınızdaki amaçlarınızı gözden geçirmelisiniz. Amaçlarınıza
yoğunlaşmalı ve değerleriniz üzerine çalışmalısınız.
·
Kendinizin ve başkalarının hakkını gözeten tutumlar ve
davranışlarda bulunabilirsiniz.
·
Stresli ortamlardan ve kişilerden uzaklaşmalısınız. Eğer size
zarar veren arkadaşlarınız veya aile üyeleriniz varsa bir süre uzaklaşmayı
denemelisiniz.
·
Uykunuzu yeteri kadar almalısınız.
·
Alkol, sigara gibi bağımlılık yapan alışkanlıklardan uzak
durmalısınız.
·
Zaman planlaması yapmalısınız.